facebook izleme kodu

Kısa bir süre önce, internette, online tanışmanın ne duruma geldiği ve günümüz ilişkileri üzerinde ne kadar büyük bir etkisi olduğuna dair bir hikaye dolanmaya başladı.

Adamın biri barda otururken, yanı başında oturan güzel bir kadın olduğunu fark eder. Bar, sohbet edebilecek ve flörtleşilebilecek insanlarla dolu olmasına rağmen, kadının telefonunda Tinder uygulaması ile ilgilendiğini görür. Adam şaşkın şaşkın kadını izlerken, kadın uygulamada gördüğü yüzleri değerlendirip beğenmediklerini sola kaydırmaya devam ediyordu. Geçmiş yıllarda, internetten tanışmalar, boş zamanlarda yapılan sıradan şeylerken, günümüzde Tinder gibi uygulamalar bu durumu biraz değiştirmiş gibi?

Her geçen gün, yukarıdakine benzeyen sayısız örnek yaşanmaktadır ve bunun etraftaki insanlara güvenmemekle bir ilgisi olduğunu da sanmıyoruz. Parmağıyla yaptığı çok basit bir hareketle bu kadın, aslında tam olarak şunu söylemiş oluyor: “Bu bardaki hiç kimse ilgimi çekmiyor, onun yerine, burada oturarak telefonumun ekranına gözümü dikip, daha yakışıklı birilerini bulabilir miyim ona bakacağım”. Peki bu durum artık normalleşmeye mi başladı? Barlar boş boş dururken, online tanışma dünyayı ele geçirmeye mi hazırlanıyor?

Son yıllarda, internetten tanışma sonucu gerçekleşen evliliklerin sayısında inanılmaz bir artış oldu. Yıllar geçtikçe bu oranın ne yönde değişeceğini görmek oldukça ilginç olacak.

Bu son derece önemli sorulara uygun cevaplar bulabilmek için, uzun yıllardır internetten tanışma konusunu araştırmış olarak, Stanford Üniversitesi’nden sosyolog Michael Rosenfeld ile konuştuk. Rosenfeld, mobil arkadaşlığın, harika etkisinin ve yarattığı yeni trendlerin popülerliğinde inanılmaz bir patlama gözlemledi. Rosenfeld, internetten tanışma sonucu kurulan birliktelikler hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilmek için, tam 3.000’e yakın insanı incelemeyi başardı.

Online Tanışmaya Uzman BakışıGünümüzde, normal çiftlerin %25’i ve eşcinsel çiftlerin ise %60’dan fazlası Tinder üzerinden tanışmakta. Roselfeld’e, online tanışmanın nasıl geliştiği hakkındaki düşüncelerini sorduk, işte cevapları…

Günümüz tanışma dünyası hakkında neler öğrendiniz?

Aslına bakılırsa, özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde, evlenme oranları giderek artmaktadır.  İnsanlar henüz 20’lerinde evleniyorlar, ancak gençlerin zihniyetleri ve arzuları gün geçtikçe değişmekte.

Araştırmaya göre, gençler artık yirmilerinde düzenli bir hayata geçmek istemiyorlar ki bunun sebepleri arasında ilk sırayı ortalama yaşam süresinin yükselmesi geliyor. Önceleri, yaşam çok daha kısaydı ve her şey hızlıca yaşanmalıydı. Günümüzde ise, ortalama yaşam süresi daha uzun ve gençler evlenip, düzenli hayata geçmek için 30’larını bekleyebileceklerini biliyorlar.

Elbette, mobil uygulamaların hayatımıza girmesiyle birlikte, ‘modern romantizm’ kavramı da zamanla gelişmiştir. Bugün artık, binlerce potansiyel partnerimize ulaşabilme imkânımız var, bir zamanlar, toplum sadece komşu çocuklarıyla yapılan ya da arkadaş tanıştırmalarıyla gerçekleşen evliliklere tanık olmaktaydı. Bu tanışma siteleri ve uygulamaları, insanların, kendi zevklerine ve tercihlerine bağlı olarak değişen bir yelpazede, kendilerine uygun kişileri aramalarına izin verir. İster tek gecelik bir ilişki arıyor olun isterseniz daha ciddi bir şey, neredeyse her seçeneğe sahipsiniz.

Neden internetten tanışmaya kuşkuyla yaklaşan çok sayıda insan var?

Online tanışmayla ilgili asıl sorunların başında, “çok fazla seçenek” kavramı ve bu kavramın insan aklı için ne kadar kötü olabileceği gelmektedir. Birincisi, çok fazla seçenek sizin aleyhinize işlemektedir, çünkü adı üstünde çook fazla seçenek bulunmaktadır ve bu durum da filtreleme yapmayı zorlaştırır. İkinci olarak, çok fazla seçenek olması, daha profilleri doğru dürüst okumadan yargılamalar yapılmasına yol açabilir.

Rosenfeld, bu konuya kuşkuyla yaklaşan birçok insan olmasına rağmen, bu teorinin online tanışma için geçerli olmadığını düşündüğünüzü söyleyebilecek kadar da ileri gidiyor. Aslına bakılırsa, elde ettiği veriler, internetten başlamış olan ilişkilerin, geleneksel şekilde başlayan ilişkilere oranla daha uzun sürdüğünüzü göstermektedir. Sonuç olarak, iki kişi bir kere tanıştıktan sonra nasıl tanıştıklarının pek de önemli olmadığına inanıyor, çünkü söz konusu olan iki kişinin kalplerinden bir köprü kurabilmesidir.

Online tanışmalar, gerçek hattaki tanışmalara oldukça benziyor, yani, tek gecelik birliktelikler bile yıllarca sürebilir ve sonunda evlilikle sonuçlanabilir; her yıl, birçok insan siteye tamamen tek gecelik ilişki niyetiyle kaydoluyor ve yanlışlıkla da olsa gerçek aşkı bulup evlenebiliyor.
Online Tanışmaya Uzman Bakışı

Dahası, birçok kişi kendilerine yüz yüze bir şekilde partner bulma konusunda zorluk yaşıyor ya da basitçe, gün içerisinde yeterli zamanı bulamıyorlar, bu yüzden, online tanışma özelikle bu kişiler için çok yararlı olabilir.

Daha genç olanlar için ise, piyasa çok daha geniştir ve ister internetten olsun ister bir bar da olsun, mutlaka birileriyle tanışabilirler. Daha yaşlı olanlar ise, kendi akranları zaten çoktan düzenlerini kurmuş oldukları için, genç olanlara oranla çok daha az bir seçim şansına sahiptir. Bu nedenle, online tanışma, 40 ya da 50 yaşındakiler için son derece alakalı ve faydalı bir hale dönüşüyor.

Son olarak, Rosenfeld, 2012’de yaptığı çalışmaların, bu noktayı nasıl ispatladığını da belirtti. Örneğin, 22 yaşındaki birinin çevresi, her biri potansiyel partner olan çok sayıda insanla çevriliydi. Öte yandan, 40’larındaki birisi ise, daha kısıtlı bir yelpazeyle karşı karşıyaydı ve diğeri kadar çok seçeneğe sahip değildi.

Yani, internetten tanışmanın diğer normal tanışmalardan bir farkı yok mu?

Teknolojinin diğer tüm yeni parçalarında olduğu gibi, korkular genellikle aşırı dramatik seviyeye ulaşır sonuç olarak gerçeğe dönüşmez. Şu anda, insanların asıl endişeye duydukları şey, online tanışmanın tamamen görevi devralacağı ve yüz yüze iletişimin var olmayacağı bir dünyada yaşamaya başlayacağımıza dair öngörülerdir.

Bununla birlikte, bir zamanlar insanlar, telefonun tüm sosyal değerlerimizi kökten değiştireceğine ya da çamaşır makinesinin çamaşırhanelere olan ihtiyacı ortadan kaldıracağına inanıyordu, ancak hepimizin bildiği gibi, bunların hiçbiri tam anlamıyla gerçekleşmedi.

Online tanışmayla ilgili en büyük endişelerden biri de şudur; hepimizin ileride son derece yüzeysel olacağız, çünkü Tinder gibi uygulamalarla, bir kişiyi sadece profil resmine ya da sınırlı profil bilgilerine dayanarak rahatlıkla yargılayabilirsiniz. Ancak, biz, toplum olarak, daima yüzeysel olageldik.

Konu iyice ele alındığında görülecektir ki, teknolojinin hiçbir evresi bu doğal süreci değiştirecek kadar güçlü olmayacak. Önceleri, erkekler, bir kadının kalçalarına bakarak, nasıl bir bebek sahibi olacağını, bebeği nasıl taşıyabileceğini hemencecik yargılayabiliyorlardı. Tür olarak, bizler başlangıçta yüzeyselizdir, ancak birbirimizi daha iyi tanımaya başladıkça yüzeyselliğimiz zamanla azalır.

Ayrıca şu da unutulmamalıdır ki yüzeysel yargılar teknoloji olmadan da yapılabiliyor. Bir bekârlar gecesinde bir bara girdiğimizde, hemen içerisini gözlerimizle kolaçan ederiz ve çekici (ve iyi görünümlü) biri olup olmadığına bakarız. Bu tam olarak, arkadaşlık siteleri ve uygulamalarında yaptığımız şeyin aynısıdır.

Online Tanışmaya Uzman BakışıOnline tanışma gerçekten insanları evliliğe teşvik ediyor mu?

Tam bu noktada, Rosenfeld, yaptığı çalışmanın, internet üzerinden başlayan ilişkilerin, diğer ilişkilere göre ne kadar hızlı olarak evlilik yoluna girdiğini gösterdiğini not ediyor. Bunun meydana gelmesinin iki ana nedeni var:

  • İnternet kullanıcıları, tüm gereksinimlerini gerçekten karşılayabilen birini bulup seçebilme fırsatına sahiptir. Normal tanışmalarda, karşınızdakinin gerçek anlamda size uygun biri olmadığını anlayabilmeniz ayları bulabilmekte. Online tanışma ile bu tip şeyleri hemencecik öğrenebilirsiniz. Sonuç olarak, “beyaz atlı prensinizi” bulabilme şansınız çok daha yüksektir.
  • İkincisi, online tanışma ile, ilk gerçek buluşma öncesinde çok daha fazla bilgi elde edilebilir. İki insanın buluşmaya karar vermesinden önce, dikkatlice okuyabilecekleri profil detaylarının yanı sıra, dijital iletişim adına birçok şans yakalarlar.

Online ile normal tanışma arasındaki evliliğe karar verme süresi farkı nedir?

İnternetten tanışan çiftler için, süreç ortalama olarak, dört yılın sonunda evliliğe ulaşmakta. Teknoloji dünyasının dışında tanışan çiftlerde ise evlenme süresi on yılı bulabiliyor.

Görüldüğü gibi, internetten tanışanlar insanlar, daha ilk buluşmadan başlamak üzere, ilişkide çok daha gelişmiş bir seviyede yer alıyor. İlk gerçek buluşma sonunda internetten tanışanların birbirini tanıma oranı, normal yollarla tanışan çiftlerde haftalar sürebiliyor. Bu nedenle, her bir aşamada bir adım öndeler, çünkü özetlemek gerekirse, ilişkinin her iki tarafı da birbirini seçmiş oldukları için, uzun vadeli romantizm ihtimali çok ama çok daha yüksektir.

İnternetten tanışan insanlar, sonuç olarak evliliğe daha mı yatkındır?

Gerçek şu ki, Match ve eHarmony gibi arkadaşlık sitelerini kullananlar ile evlenmek isteyenler arasında karşılıklı bir bağlantı olduğu açıkça görünüyor. Biriyle bir barda tanıştığınızda, hemen bir ilişkiye başlamaya yönelik herhangi bir baskı hissetmezsiniz ve elbette evlenmeye yönelik bir baskıdan söz edilemez bile. Online tanışma yolunu seçen insanlar, uzun süreli birliktelikler aradığı için, onlara göre evlilik motive edici bir faktör gibi görünmektedir.

Online Tanışmaya Uzman BakışıBunu aklımızda tutacak olursak, söz konusu teknoloji olduğunda herkesin böylesine çok endişelenmesine yol açan şeylerden biri de tamamen bu. İnternetten arkadaşlıklar hakkındaki genel kanı, herkesin tek gecelik ilişkiler aradığı ve kimsenin artık ciddi ilişkiler düşünmediği yönünde. Ancak, diğer tüm türlerden daha başarılı evlilikler meydana getiren tanışma prosedürlerinin başında internet olduğu da ispatlanmış bir gerçek.

Bu bir yana, gördüğümüz her şeyi “internetten tanışma” adı altında tek bir kategoriye dolduruyoruz, ancak bildiğimiz gibi, çok farklı şeyler sunan çok sayıda site bulunuyor. Tek gecelik ilişkilere karşı olanlar, biraz daha dikkatli aramalar sonucunda kendilerine en uygun siteyi rahatlıkla bulacaklardır.

O halde “sorun” bir yanlış anlaşılma mı?

Birçokları bunun doğru olduğunu düşünüyor, çünkü bu yeni teknoloji, daha önce birbirinden hiç haberi olmayan iki apayrı insanı bir araya getirebilecek kadar inanılmaz bir güce sahip. İnternetten başlamış ilişkilerin tümünü ele aldığımızda, bu çiftlerin dörtte üçü hayatların hiç karşılaşmamış ve hiçbir karşılıklı bağlantısı olmayan kimseler.

Geçmişte, iki tamamen yabancı kişinin, bir araya gelip birbirini bu kişisel seviyede tanımaya çalışmaları neredeyse tamamen imkânsızdı, ama biz şu anda bu fırsata sahibiz. Elbette şimdiki durum çok ama çok daha iyi, çünkü online tanışmayı kullanın herkesin, artık, birlikte hayatın tadını çıkarabileceği birini bulma şansı çok daha yüksek.

Farklı kültürler ve farklı dinler arası birliktelikler hakkında ne düşünüyorsunuz?

Genel olarak internet, tamamen farklı milletlerden, ırklardan, kültürlerden, etnik kimliklerden ve dinlerden insanların tanışabilmesine olanak tanımaktadır. Bununla birlikte, elbette bu fırsata sahip olmamız, tamamen değerlendirebildiğimiz anlamına gelmiyor. Teknolojiden önce, kendi sosyal çevremizden ya da mahallelerimizden biriyle çıkmaya çalışırdık ve bu şekilde yaklaşık olarak benzer geçmişlere ve bilgi birikimine sahip olduğumuz kimselerde takılma ihtimalimiz çok yüksekti.

Ancak internet üzerinden de tıpkı gerçek hayattaki gibi tercihlerimizi belirtebilme imkânını sahibiz. Her yıl kurulan ilişkilerin büyük çoğunluğunda, taraflar genellikle aynı ırktan olma eğilimindedir; farklı ırkların bir araya geldiği birliktelikler çok küçük bir azınlıkta gözlemleniyor.

Elbette sadece bu durumu söyleyerek internet kullanıcılarının hepsini otomatik olarak kınamamız doğru değildir, çünkü bu noktada sahneye çıkan çok daha farklı faktörler de vardır. Esas olarak, arkadaşlık siteleri genellikle farklı bir ırktan ve etnik kimlikten kişileri bir diğerlerine “önermez” ve profillerini göstermez. Elbette, her bir internet sitesinin kullandığı algoritmalar hakkında bilgiye sahip değiliz, ancak bildiğimiz şu ki, istatistikleri etkileyecek oranda, aynı ırktan olan insanları birbirleriyle bir araya getirmeye yönelik çalışıyorlar.

Söz konusu din olduğunda, çeşitlilik nispeten biraz daha fazla, çünkü sadece resimlerin insanların dinlerini anlayabilmemiz genellikle pek mümkün değildir ve bir kere birini tanımaya başladığınızda, artık bunu belirtmek biraz alakasız olabilir. İnternetteki profil resimleri gayet açık bir şekilde cinsiyeti ve ırkı gösterebilir, ancak din ya da inanç böyle değildir, dolayısıyla dinler arası ilişkiler, ırklar arası ilişkilere oranla çok daha yaygındır.

Online Tanışmaya Uzman BakışıSon olarak, cinsel tercih de online tanışmada çok önemlidir, çünkü her beş heteroseksüel erkekten biri partneriyle internetten tanışırken, diğer yandan eşcinsel çiftlerin üçte ikisi internet üzerinden tanışıyor. Bu durumun en büyük nedeninin de din konusundakiyle aynı olduğu düşünülmektedir, çünkü gerçek hayatta kimin heteroseksüel kimin eşcinsel olduğunu ilk bakışta söyleyemeyebiliriz, ancak söz konusu internet olduğunda cinsel tercih açıkça tanımlanabilmekte.

İnternetten tanışma, evlenmeden önce çıktığımız kişilerin sayısını da arttırdı mı?

Çıktığımız insanların sayısında gözle görülür derece önemli bir artış yaşandığı pek söylenemez, çünkü halâ söz konusu olan duygulardır ve bizler doğru insanı bulma konusunda bıkmadan usanmadan çabalayan bir türüz.

Toplumda yaygın olan yanlış anlamalardan biri de, boşanma oranının yükseldiğidir. Doksanlar boyunca, özellikle Birleşik Devletlerde boşanma oranı uzunca bir süre boyunca yükseldi, ancak o tarihten bu yana giderek düşmektedir. Milenyumun başından itibaren, ABD’deki boşanma oranları, birçok insanı şaşırtarak, oldukça istikrarlı bir biçimde düşmeye devam edegeldi.

Bunun anlamı şu ki, popüler kanının aksine, insanlar mobil tanışmaların kolaylığıyla birlikte ilişkilerine hızlıca son veriyor değiller. Arkadaşlık uygulamalarının piyasaya çıkmasıyla evlilik oranlarının artması arasında doğrudan bir ilişki bulunmuyor. Teknolojide bu akıl almaz yükselişi hemen kınamaya başlayamayız, çünkü birçoklarının düşündüğünün aksine evlilikleri mahvettiği falan yok. Elbette, haberlerde, “sevgilisini Facebook’ta aldattı” haberlerini görüyor olabilirsiniz, ama inanın bu haberler genellikle istisnadır.

Bütün olarak bakıldığında, insanlar, doğru insanı bulmadan önce yolculukları boyunca farklı kimselerle birlikte olmayı eğlenceli buluyorlar, ancak bu durum teknolojiden önce de böyleydi. Eğer 60larda ya da 70lerde birine sorsaydınız, şüphesiz onlar da karılarını/kocalarını bulmadan önce fazladan birkaç ilişki yaşamanın fena olmayacağını söylerlerdi. Teknoloji ile birlikte bu süreç sadece biraz daha kolay hale geldi, çünkü insanlar, bir mesajla, saniyeler içinde tanışabilmekte ve diğerlerini tek tuşla engelleyebilmektedirler. Elbette çalışma ve araştırmalarda birtakım anomaliler gözlemlenebilir, ancak çoğunluğun durumu aynen böyle.

Yıllar süren bu araştırmalardan sonra çıkardığınız sonuç nedir?

Tarih boyunca, tıpkı romantik filmlerde gördüğümüz gibi, herkesin mutlu son istediğini ve evlenip barklanmayı hayal ettiğini düşünerek yetiştirildik. Birçok insan, tam olarak bu mantıkla hayatlarını geçirdi, dolayısıyla şimdi onlara aksini söylediğinizde muhtemelen anlamayacaklardır. Gerçek şu ki, artık, evlenmeyi isteyen insanların sayısı sanıldığı kadar çok değil ve her ne kadar evlenmeyi isteseler de, en azından bunu hayatlarının ileriki aşamalarında yapmayı planlıyorlar.

Daha önce de belirttiğimiz gibi, ortalama evlilik yaşının yirmilerde seyretmesine alışmıştık, ancak artık bu sayı otuzlara fırladı bile. Ortalama yaşam süremiz uzadıkça ve hayat şartlarımız iyileştikçe, gençken hayatın tadını çıkarmayı istiyoruz ve artık “el ayak tutmayacak” kadar yaşlandığımızda evliliğe sıcak bakıyoruz. Özellikle 26-30 yaş arası evlilikler artık çok nadir gözlemleniyor. 21-25 yaş arasında bu kararı verenler ise neredeyse yok denecek kadar az.

Özet

Bu yazımızda, internet arkadaşlıkları üzerine bir uzmanın görüşlerini inceledik. Bazı noktaları gözlerimizle görmek ve toplumun yıllar içerisinde online tanışmaya nasıl adapte olduğunu gözlemlemek oldukça ilginçti. Sürekli iyileşmeye ve gelişmeye devam eden teknoloji ile birlikte yakın gelecekte internet hayatımızda çok daha geniş bir rol oynayacak ve bazı kilit noktaların değiştiğini görmek çok ilginç olacak.

Buradan, online tanışmanın tam olarak nasıl işlediğini, buradan internetten tanışmada nasıl güvende kalabileceğinizi ve buradan da, internetin daha rahat bir flört için nasıl kullanılabileceği ile ilgili bilgileri okuyabilirsiniz.

scroll up